مغالطه ها یا خطاهای منطقی(15)

مغالطه ها یا خطاهای منطقی(15)

15. Question your opponent’s conclusions

جوری نتیجه گیری طرف مقابل را زیر سؤال ببرید انگار او ادعا کرده باشد که آن چیزِ مشهورِ به شقیقه ربط دارد. هر جوری که شده از نظرات و انتقاداتش ایراد بگیرید. اگر که در موضوعِ مورد بحث کاره ای نیست، چه بهتر! مَثَلِ «تو که تو گُود نیستی، فقط بَلَدی بِگی لِنگِش کن» را برای چنین موقعیت هایی درست کرده اند. اگر هم چیزی سرش می شود شما هم در جوابَش یک چیزی سرهم کنید و سعی کنید کم نیاورید.

آورده اند:

مردی به خانه ی دوستی میهمان آمد. میزبان غذا بیاورد و مهمان با ولع بسیار می خورد. میزبان برای منع او گفت: چون انواع ادویه در آن بکار رفته است بسوزاند.

میهمان گفت: فرمایش شما متین و درست، اما آنقَدَر که تو را می سوزاند مرا نمی سوزاند!

گاهی ما دوست داریم آن چیزی را که عیان است و اثبات درستی اش را حاجت به هیچ بیانی نیست، از زبان مفتی و  بزرگی بشنویم و بعد بپذیریم. آن حضرتِ مفتیِ بزرگ هم بعید نیست طاقچه بالا بگذارد و ما را به آسانی سر بدواند.

می گویند:

ملّا میرزا از اصولیّین عهد صفوی، که در میان طلاب به واسطه ی حواشیِ خود بر کتاب معالم الاصول معروف است، روزی در خانه ی خود سرِ حوضِ آب که در آن فوّاره ی آب جاری بود نشسته بود و شاگردانِ او دورِ او حلقه زده و صحبت می کردند. ملّا میرزا از آنها پرسید: در این حوض چیست؟

گفتند: آب.

گفت: آبی در این حوض نیست.

و شروع کرد به استدلال منطقی و فلسفی، و هفتاد دلیلِ بسیار محکم و متقنِ دندان شکن از دلایلِ هندسی و ریاضی و عقلی و فلسفی آورد و براهینِ غیرقابل ردّ افاضه کرد بر این که در حوض آب نیست. شاگردان بالاخره اعتراف به عجز کرده و معطَّل ماندند. آن وقت ملّا میرزا گفت: آیا جوابِ این دلایل را نمی دانید؟

گفتند: نه.

پس دست خود را در آب فرو بُرده و کفی پُر از آب به هوا پاشید و گفت: این است جوابِ همه ی آن دلایل.

طرفِ بحث و مجادله را در پیِ نتیجه ی بهتر روانه و سرگردان و معطل کنید. به او بگویید: تو که نمی توانی بهتر بزنی، چرا می ستانی و می زنی؟

آورده اند:

وقتی که میرزارضای کرمانی را محاکمه می کردند، قاضی گفت: چرا ناصرالدین شاه را کُشتی؟

گفت: برای آن که او ظالم و جائر بود.

قاضی گفت: مردِ حسابی مگر انوشیروان عادل را پشت در نگه داشته بودی  این را بکُشی و آن را جای این بگُماری؟

ادامه دارد